به گزارش تبیان به نقل از خبرگزاری مهر، در کشور ما درصد کسانی که بعد از ورود به دانشگاه و در مقطع کارشناسی ارشد تغییر رشته می دهند قابل توجه است. همچنین درصد کسانی که شغلی که پس از فراغت از تحصیل به آن مشغول می شوند با رشته تحصیلی آنها همخوانی ندارد. فارغ از اینکه بازار عرضه و تقاضا در برخی رشته ها همخوان نیست و یا اینکه قانون، تحصیل در رشته های غیر مرتبط را در مقاطعی از تحصیل قانونی می داند و این بر اساس اصل آزادی در انتخاب افراد، تبیین شده است و مباحثی از این دست، این وضعیت، این سوال را پیش رویمان مطرح می کند که تا چه میزان «هدایت تحصیلی» در دوره متوسطه در مدارس ما و پس از ان مشاوره های زمان کنکور برای انتخاب رشته، درست و اصولی صورت می گیرد تا افراد بتوانند علایق راستین خود را پیدا کنند و بر اساس آن دست به انتخاب رشته بزنند. هر چند در این میان زمان کنکور که می رسد یکی از معضلات اساسی این است که بسیاری از مشاوران در آموزشگاه های خصوصی کنکور و همچنین بسیاری از خانواده ها، تحصیل در رشته های خاص را توصیه می کنند و در این میان علاقه فرد در اولویت قرار نمی گیرد.
رئیس اداره مشاوره آموزش و پرورش شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این پرسش که تا چه میزان «هدایت تحصیلی» توسط مشاوران آموزش و پرورش در مقطع متوسطه موفق عمل کرده است، گفت: ما در تمامی مدارس متوسطه اول که سال های هفتم، هشتم و نهم را درگیر می کند، کمیته های هدایت تحصیلی امان فعال است. از دو سال پیش تا امروز هم تمام ارکان مدرسه درگیر هستند و شرح وظایفی در این زمینه دارند تا با گذاشتن جلسه با اولیا و مربیان و... در زمینه هدایت تحصیلی، خوداشتغالی و کارآفرینی فرهنگ سازی های لازم صورت بگیرد. حتی در این زمینه جزوات مدونی تهیه شده است.
ابوالفضل رحمانی ادامه داد: هدایت تحصیلی درس پایه نهم است و کمیته ها از ابتدای سال تحصیلی فعال می شوند و حتی به دبیران برای شناسایی استعداد و علائق بچه ها مشاوره می دهند. بر اساس سند تحول بنیادین و سند درس ملی، ۱۱ حوزه یادگیری تعریف شده است و تمامی دبیران وظیفه دارند بر اساس حوزه یادگیری خودشان (ریاضی، فیزیک، ادبیات فارسی و...) علاوه بر درس دادن آن حوزه به دانش آموزان، اطلاعات لازم در زمینه رشته و زمینه کاری خود را نیز در اختیار دانش آموزان قرار بدهند.
وی بیان کرد: امروزه دبیر ریاضی ای خوب نیست که فرمول ریاضی را خوب حل کند بلکه دبیر ریاضی وقتی خوب تعریف می شود که بتواند به دانش آموزان بگوید این رشته کجای زندگی آنها قرار دارد و می تواند کاربرد داشته باشد و به نوعی درس زندگی به آنها بدهد. در واقع همه دبیران موظف هستند در ۱۱ حوزه یادگیری به دانش آموزان خود اطلاعات شغلی و مهارت زندگی بر اسا آن رشته را بدهند و ارزیابی دبیران قرار است به مرور بر این اساس صورت بگیرد.
در سند تحول بنیادین هدایت تحصیلی از ابتدایی آغاز می شود
رحمانی در پاسخ به این پرسش که آشنا کردن دانش آموزان با علائق و استعدادهایشان از مقاطع متوسطه دیر نیست، نیز اظهار کرد: در سند تحول بنیادین فرایند هدایت تحصیلی و کشف استعدادها از ابتدایی آغاز خواهد شد. اما مهمترین نکته برای ما این است که به گونه ای فرهنگسازی در زمینه هدایت تحصیلی را در خانواده ها رواج دهیم که تا پیش از پایه نهم خانواده و مدرسه استعداد فرزندش را شناسایی کرده باشد و خیلی تحت تاثیر جو کنکور و دیگران قرار نگیرند و دانش آموز را تحت فشار نگذارند که فلان رشته را برود یا فلان رشته کنکور را انتخاب کند. شاید تنها در این صورت بتوان از عطش دانشگاه رفتن در فرزندانمان جلوگیری کنیم و موج مدرک گرایی را کاهش دهیم.
واقعیت این است که بسیاری از موسسات کنکور می آیند و کل موفقیت یک دانش آموز در کنکور را به نام خود ثبت می کند و ما با این موسسات جلسات متعدد داشته ایم و درباره اینگونه تبلیغاتشان تذکر فراوان داده ایم اما بحث مالی و تجاری در این موسسات ارجحیت دارد
رئیس اداره مشاوره آموزش و پرورش شهر تهران درباره حضور مافیای کنکور که در حوزه مشاوره انتخاب رشته نیز فعال هستند، گفت: من به جای مافیای کنکور از واژه سندرم مافیای کنکور استفاده می کنم. واقعیت این است که بسیاری از موسسات کنکور می آیند و کل موفقیت یک دانش آموز در کنکور را به نام خود ثبت می کند و ما با این موسسات جلسات متعدد داشته ایم و درباره اینگونه تبلیغاتشان تذکر فراوان داده ایم اما بحث مالی و تجاری در این موسسات ارجحیت دارد و برای همین دست به ترفندهایی می زنند که نه وجدانی است و نه اخلاقی.
وی ادامه داد: اینکه وقتی یک فرد رتبه خوبی می آورد او را دعوت می کنند که بگوید کار فلان موسسه بوده اصلا اخلاقی نیست در حالیکه این خانواده بوده که برای دانش آموزش هزینه کرده و از همه مهمتر خود دانش آموز تلاش کرده و از سوی دیگر کاملا عملکرد مدارس هم نادیده گرفته می شود. موسسات در این میان فقط می خواهند بگویند فلان جزوه و کلاس و آزمون آزمایشی روی موفقیت فرد اثر گذار بوده و متاسفانه چون برای این منظور هزینه می کنند داوطلب ها هم در دام چنین تبلیغاتی می افتند.
فعالیت ۷۰ پایگاه مشاوره و ۲۴۰ مشاوره برای انتخاب رشته
رحمانی بیان کرد: در زمان انتخاب رشته دانشگاه، دانش آموزان ۱۰ روز زمان دارند که مشاوران ما در این ۱۰ روز فعال هستند اما در این ۱۰ روز سر هر کوچه که بروید می بینید هر کسی یک تبلیغ زده و برای انتخاب رشته مشاوره می دهد و پول کلانی هم می گیرند. گاهی ما با اماکن و نیروی انتظامی و حتی پلیس فتا هماهنگی می کنیم برای موارد غیر قانونی و در برخی مواقع این همکاری موثر هم بوده اما زمان و انرژی نیروها محدود است و به صورت کلان نمی توان جلوی آنها را گرفت.
وی با بیان اینکه در شهر تهران ۷۰ پایگاه مشاوره در این زمان فعال می شود و ۲۴۰ نفر از بهترین مشاوران آموزش دیده که آخرین اطلاعات کد رشته ها را دارند از طرف آموزش و پرورش در این زمان فعال هستند، گفت: متاسفانه برای این ۷۰ پایگاه تبلیغات زیادی نمی شود و از طرفی ما برای مشاوره مبلغ ناچیزی در مقابل آموزشگاه های آزاد دریافت می کنیم(۶۰ هزار تومان در سال ۹۶ بوده) و مردم فکر می کنند هر جا پول بیشتری می گیرند حتما بهتر کمک می کنند.
رئیس اداره مشاوره آموزش و پرورش شهر تهران همچنین از وجود ۶۰ تا ۷۰ پایگاه کنکور و ۱۹ هسته مشاور در ۱۹ منطقه تهران خبر داد که ارجاعات هدایت تحصیلی و چالش های تربیتی را حمایت می کنند و خبر داد که تا آخر دی ماه تمام مناطق شهر تهران دارای هسته مشاور دانش آموزی می شوند.
چالش آسیب های اجتماعی در بین دانش آموزان
رحمانی در بخش دیگری از صحبت های خود در جواب این سوال که در بحث آسیب های اجتماعی چقدر آموزش و پرورش جدی به آن نگاه می کند و چه تمهیداتی برای این منظور در نظر گرفته شده است نیز گفت: در بحث آسیب های اجتماعی دانش آموزان که موضوع بسیار جدی است، صفر تا صد آن را آموزش و پرورش نمی تواند پیگیری کند و چنین دخالتی اثر بخش نخواهد بود. در این بحث ها باید همه اداره های محلی ورود کنند و همه یک حرف را بزنند. اگر آموزش و پرورش یک موضوعی را آموزش دهد اما پدر و مادر عکس آن را بگویند تبیین آن نتیجه معکوس می دهد.
وی ادامه داد: بحث آسیب های اجتماعی باید نگرانی اول نظام باشد. صرف برگزاری یک یا دو جلسه برای اولیا در فضای فیزیکی که دانش آموزان در آن حرکت می کنند نمی تواند موثر باشد. یک دوره ای در دبیرستان البرز در این زمینه برگزار شد اما من گفتم این کار خیلی خوب است اما وقتی دانش اموزی از میدان انقلاب تا پل کالج به سمت دبیرستان می آید تحت تاثیر انواع محرک هایی قرار می گیرد که کار شما را بی اثر می کند، باید به دنبال راهکار بهتری بود. به طور مثال باید فضای فیزیکی شهر به گونه ای باشد که همه ادرات این محدوده برای آسیب های خاص محلی اقدام کنند.